ضرورت انتخاب درست لاستیک
ما در مقالهی ۶ فاکتور موثر در انتخاب یک لودر، سعی کردیم تا قدم به قدم شما را در رسیدن به بهترین لودر، متناسب با شرایط و بودجهتان یاری رسانیم؛ اما نباید از ذکر این نکته غافل شد که نگهداری درست از لودر هم به اندازه انتخاب و تهیه ی آن حائز اهمیت است.
انتخاب لاستیک مناسب، همواره از مهم ترین فاکتورهای نگهداری صحیح از لودرها به شمار میآید؛ چراکه لاستیک ها نقش مهم و حیاتی در کارکرد بهینه و در نتیجه افزایش عمر مفید لودر را برعهده دارند.
انتخاب یک لاستیک مناسب علاوه بر عملکرد بهینه ی لودر در
- کاهش مصرف سوخت
- کاهش هزینههای نگهداری و تعمیرات
- افزایش ایمنی سفر و جلوگیری از خسارات جانی و مالی
- جلوگیری از توقف ناخواسته پروژه (ناشی از خرابی لاستیک) و در نتیجه، افزایش راندمان پروژه
تاثیر گذار است.
همانطورکه میدانید، لودرها از لحاظ لاستیک به دو دسته ی لودرهای چرخ لاستیکی و لودرهای چرخ زنجیری تقسیم می شوند، ما در این مقاله سعی داریم به فاکتورهای موثر در انتخاب لاستیک برای لودرهای چرخ لاستیکی و به طورکلی لاستیک های OTR بپردازیم.
لاستیکهای OTR کدام اند؟
بطورکلی لاستیکها به سه دستهی PCR ،TBR و OTR تقسیم میشوند.
: ( Passenger Car Radial ) PCR لاستیکهای
دسته ای از لاستیکها هستند که به طور خاص برای خودروهای سواری طراحی شدهاند.
: ( Truck and Bus Radial ) TBR لاستیکهای
دسته ای از لاستیکها هستند که صرفا برای کامیونها و اتوبوسها ساخته شدهاند و از مقاومت بالایی برای تحمل بارهای سنگین و عبور از شرایط سخت برخوردارند.
: ( Off-The-Road ) OTR و اما لاستیک های
همانطور که از اسمشان (مسیرهای خارج از جاده) پیداست، لاستیکهایی هستند که برای تردد در زمینهای چالش برانگیز مانند مسیرهای خاکی، کارگاههای ساختمانی و معادن طراحی شده اند.
بنابراین لاستیک وسایل نقلیه و ماشینهایی چون لودر، کمپرسی و دامپتراک در دستهی لاستیکهای OTR قرار میگیرند.
لاستیکهای OTR بسیارمستحکم و در برابر سوراخ شدن و بریدگی مقاوم هستند. این لاستیکها با طرحهای آج عمیق و دیوارههای جانبی تقویتشده خود، کشش و پایداری فوقالعادهای را فراهم کرده و به وسایل نقلیه اجازه میدهد در سطوح سخت و ناهموار به آسانی حرکت کند.
پهنای مقطع اسمی تایر و قطر رینگ، در تایرهای OTR برحسب اینچ بیان میشوند. تایرهای OTR اغلب از رینگ ۲۵ تا ۵۱ اینچ را پوشش میدهند. تایرهایی با رینگ ۲۵ اینچ معمولا برای فعالیتهای راهسازی، ساختمانی، عمرانی و معادن سبک کاربرد دارند.
چه فاکتورهایی در انتخاب لاستیک مناسب موثر است؟
قبل از آنکه به شرح فاکتورهای موثر در انتخاب لاستیکهای OTR بپردازیم، باید توجه داشت که نمیتوان یک نسخهی خاص از لاستیک را برای همهی مشتریان پیچید، بلکه هر مشتری با توجه به ویژگیهای دستگاه خود، شرایط کاری منحصربهفرد پروژه، مثل نوع زمین، میزان بار قابل حمل، سرعت موردنیاز و دمای محیط کار باید لاستیک مناسب خود را انتخاب کند.
در ادامهی مقاله سعی میکنیم تا به بررسی ویژگیهای مختلف لاستیکها بپردازیم، احتمالا پس از مطالعهی کامل این مقاله تا حدود زیادی با لاستیک مناسب خود آشنا میشوید اما اگر باز هم در انتخاب خود مردد بودید، کارشناسان ما در گروه آراد آماده مشاوره و راهنمایی شما عزیزان هستند، کافی است با شماره ۵ – ۰۳۵۳۸۲۶۶۹۳۴ تماس بگیرید.
– تو پُر یا بادی بودن لاستیک
به طور خلاصه، لاستیکهای بادی با هوا پر میشوند، اما لاستیکهای توپر از مواد لاستیکی به روی یک حلقهی فلزی ساخته شدهاند.
علاوهبر ساختار، عمده تفاوت لاستیک توپر و لاستیک بادی در طول عمر لاستیک، فراهم کردن سرعت موردنیاز و تحمل بار است؛ لاستیکهای توپر وزن سنگینتر و سرعت کمتری نسبت به لاستیکهای بادی دارند اما در مقابل احتمال خرابی کمتری دارند.
برای مثال در دامپتراکها استفاده از لاستیک بادی نسبت به لاستیک توپر اولویت بالاتری دارد. همانطورکه میدانید، دامپتراکها برای حمل بار در زمینهای غیرجادهای و سخت طراحی شده اند؛ لاستیک توپر میتواند به سنگین شدن بیش از حد دامپتراک، اتلاف نیروی کششی و افزایش مصرف سوخت بینجامد؛ در مقابل لاستیک بادی به حرکت هرچه راحتتر این ماشینها در محیطهای ناهموار کمک شایانی میکند.
اگرچه لاستیکهای بادی هم، برای جلوگیری از پنچر شدن با ضخامت نسبتا بالایی تولید میشوند، اما در صورتیکه شرایط زمین به گونهای باشد که احتمال پنچر شدن لاستیک زیاد است، مثل زمینهایی که از سنگهای نوکتیز پوشانده شدهاند، از لاستیک توپر هم برای دامپتراکها میتوان استفاده کرد. البته اغلب لاستیکهای توپر فقط برای چرخهای عقب این ماشینها بهکار گرفته میشوند.
همچنین از لاستیکهای توپر میتوان در شرایطی که سرعت بالا یکی از مولفههای مدنظر مصرفکننده نباشد، استفاده کرد اما این لاستیکها نسبت به لاستیکهای بادی توانایی کمتری در جذب و دفع تکانهای وارده به ماشین دارند؛ بنابراین برای ماشین آلاتی که در صنایع آسیبپذیر و شکننده فعالیت میکنند مانند لیفتراکی که در انبار شیشه فعالیت میکند، بهتر است از لاستیک بادی استفاده شود. همچنینLoad Index و یا میزان تحمل بار لاستیک توپُر بیشتر از لاستیک بادی است.
– تیوپ دار یا بدون تیوپ بودن لاستیک
تایرهای بادی به دو صورت تیوپ دار (Tube Type) و بدون تیوپ (Tubeless) در بازار عرضه میشوند.
تایرهای تیوپ دار از رینگ، لاستیک و تیوب تشکیل میشوند. تیوب محفظهای لوله مانند در بخش داخلی لاستیک است که وظیفهی نگهداری هوای فشرده بین رینگ و لاستیک را برعهده دارد. اما لاستیکهای تیوبلس همانطورکه از اسمشان پیداست تیوب ندارند؛ و هوا بین دیوارهی داخلی لاستیک که با بوتیل عایقبندی شده است و لبهی چرخ حبس میشود.
انتخاب نوع لاسـتیـک تیوبلس و یا لاستیک با تیوب و نوار، در درجه اول به نوع رینگ دستگاه و در درجه دوم به نوع کاربری و شرایط محیطی پروژه مرتبط است.
اگر شرایط محیط کار شما به گونه ای است که احتمال پنچری زیاد است، بهتر است از لاستیکهای تیوبلس استفاده کنید، چراکه در این نوع لاستیکها پس از ورود شی خارجی به لاستیک، مواد داخلی لاستیک به کنارههای جسم چسبیده و از خروج سریع باد جلوگیری میکنند.
خروج تدریجی باد لاستیک، باعث میشود تا بتوان مسیر نسبتا طولانی را با لاستیک پنچر طی کرد و نیاز فوری به تعویض آن نباشد، اما در لاستیکهای تیوب دار، پس از ورود جسم خارجی، باد لاستیک به سرعت تخلیه میشود؛ این مسئله علاوه براینکه در سرعت بالا باعث به هم خوردن کنترل خودرو و بروز سانحه میشود، نیاز به تعویض سریع لاستیک را نیز اجتنابناپذیر میکند؛ این موضوع در محل پروژههای معدنی و یا عمرانی که معمولا به دور از جاده و تعمیرگاه هستند کار پنچرگیری را مشکل میکند.
بعلاوه لاستیکهای تیوبلس فرایند پنچرگیری آسانتری نسبت به لاستیکهای با نوار و تیوب دارند، به طوریکه در بیشتر موارد نیازی به باز کردن لاستیک از روی رینگ نیست، در این نوع لاستیکها پس از خارج کـردن جسم خارجی، مقداری فیتیله مخصوص پنچرگیری را به چسب مخصوص آغشته میکنند و سوراخ ایجاد شـده را پر میکنند. چسب و فیتیله پس از چند لحظه محکم شده و لاستیک به سرعت قابل استفاده است.
لاستیکهای تیوبلس به دلیل نداشتن تیوب وزن کمتری از لاستیکهای با نوار و تیوب دارند، وزن کمتر این لاستیکها علاوه براینکه فرایند نصب و تعمیر این لاستیک ها را آسانتر میکند، میتواند در مواردی که وزن دستگاه مهم است به کاهش وزن کلی دستگاه بینجامد.
همچنین در مواردی که لودر مجبور به کار در محیط های گرم است لاستیکهای تیوبلس با انتقال حرارت کمتر از لنت به لاستیک از رخ دادن حوادث ناگوار، جلوگیری میکنند.
– سیمی یا نخی بودن لاستیک
لاستیکها دارای دو ساختار سیمی (رادیال) و نخی (بایاس) میباشند.
تفاوت این دو ساختار لاستیک در جنس و نحوهی قرارگیری نخها و یا رشتههای تشکیل دهندهی لاستیک است؛ بطوریکه در لاستیکهای نخی، رشتهها از جنس ابریشم، پلی استر و یا نایلون هستند اما در لاستیکهای سیمی، جنس این رشتهها فولادی است.
از نظر نحوهی قرارگیری، در لاستیکهای نخی، رشتهها به صورت ضربدری میباشد، در واقع امتداد نخهای لایه با خط مرکزی تایر زاویه مورب تشکیل داده و تا قسمت انتهایی تایر کشیده میشوند.
اما در لاستیکهای سیمی، رشتهها با یکدیگر زاویه ۹۰ درجه تشکیل داده و فقط در پهنای تایر قرار دارند و تا دیوارههای لاستیک کشیده نمیشوند.
از آنجایی که فولاد رساناست و گرما را انتقال میدهد، لاستیکهای رادیال در هنگام کار، حرارت کمتری را در خود نگه میدارند و این موضوع به عمر بیشتر این لاستیکها کمک شایان توجهی میکند.
لاستیکهای سیمی به دلیل ساختار خاص خود (سیمهای داخل ساختار تایر روی دیوارههای جانبی لاستیک کشیده نشده است)، میتوانند به میزان قابل توجهی ضربات جاده را جذب کنند، در نتیجه فرمانپذیری بهتر و راحتی بیشتری را برای راننده فراهم میکنند همچنین این لاستیکها به دلیل اصطکاک چرخشی کمتر با جاده، مصرف سوخت کمتری هم دارند.
بنابراین اگر شما در پروژهای فعالیت میکنید که دفع ضربات وارده به بار مهم و یا احتمال پنجری لاستیکها زیاد است بهتر است از لاستیک سیمی استفاده کنید.
در مقابل، لاستیکهای نخی به لطف رشتههایی که تا دیوارههای لاستیک کشیده شدهاند، دیواره های جانبی قویتری در برابر برش و پارگی دارند، بنابراین استفاده از این نوع تایرها در معادن سنگ، که احتمال پرتاب سنگ و آسیب به دیوارههای لاستیک زیاد است، انتخاب معقولتری است.
– نو یا دسته دوم بودن لاستیک
همانطور که انتظار میرود لاستیکهای نو، کاملا سالم هستند چه از لحاظ آج چه از لحاظ ترک و پارگی بدنه در نتیجه عمر طولانیتری هم دارند؛ اما لاستیکهای دست دوم قیمت کمتری دارند و راحتتر در بازار پیدا میشوند.
گروه آراد با داشتن نمایندگی رسمی شرکت BKT در ایران و واردات مستقیم لاستیک، به حذف واسطهها پرداخته و همواره لاستیکهای نو و باکیفیت را با قیمتی مناسب به بازار عرضه میکند.
– توجه به شاخص ها
— شاخص TKPH
پارامتر TKPH یا تن- کیلومتر در ساعت، نقش مهمی در انتخاب لاستیک دارد. از این شاخص برای اطمینان از گرم نشدن بیش از حد تایرها استفاده میشود.
شاخص TKPH، از حاصلضرب میزان بار در سرعت ماشین (بار * سرعت)، در دمای محیط استاندارد، ۳۸ درجه سانتی گراد بدست میآید.
شاخص TKPH برای لاستیک به صورت یک گراف و برای سایت به صورت یک عدد قابل تعریف است. گراف حاصله برای تایر نشان دهنده محدودیتهای آن از نظر سرعت و بار میباشد و به مواردی چون اندازه، مشخصات و نوع مواد لاستیکی بستگی دارد. عدد TKPH برای یک سایت کارگاهی، نشان میدهد که ماشین آلات حمل بار تا کجا میتوانند طی مسیر کنند و به میزان ناهمواریهای موجود در سایتهای معدنی بستگی دارند؛ بنابراین با تغییر میزان شیب، طول، شعاع و تعداد پستی بلندیهای موجود در سایت، بایست TKPH آن را مجدد محاسبه نمود.
برای جلوگیری از داغ شدن و آسیب دیدن بیش از حد تایرها، عدد TKPH سایت باید پایینتر از گراف TKPH لاستیک قرار گیرد.
البته شاخص TKPH شاخصی خاص است که معمولا به ماشین آلات فعال در معادن متمرکز است، از این رو شرکت کاترپیلار برای جلوگیری از گرم شدن بیش از حد لاستیک ماشین آلات چرخ لاستیکی دیگر قانونی را مطرح میکند که به قانون ۱۰-۱۰-۲۰ مشهور است به موجب این قانون حداکثر در ۱۰ درصد مواقع میتوان دستگاه را با بیش از ۱۰ درصد بار نامی آن به کار گرفت، و هرگز نباید دستگاه را با بیش از ۲۰ درصد بار نامی آن به کار گرفت.
–شاخص load speed index
با کمک این شاخص میتوان از ظرفیت حمل بار تایر مطلع شد. به عبارت دیگر Load Index یک کد عددیِ بینالمللی، برای حداکثر باری است که یک تایر میتواند با سرعتی مشخص (که با نمادهایی خاص نمایش داده میشود) حمل کند.
برای مثال اگر load index یک تایر ۱۸۵B بود، عدد ۱۸۵ حداکثر ظرفیت بار، ۹۲۵۰ کیلوگرم را نشان میدهد و حرف B هم نشان دهنده حداکثر سرعت ،۵۰ کیلومتر در ساعت است یعنی این تایر میتواند حداکثر Kg 9250 بار را با حداکثر سرعت ۵۰ km/h به طور ایمن و بدون آسیب دیدن حمل کند.
برای خواندن و فهم بهتر این شاخص لازم است با جداول زیر را آشنا شوید.
سرعت برحسبkm/h | نماد سرعت |
---|---|
۵ | A1 |
۱۰ | A2 |
۱۵ | A3 |
۲۰ | A4 |
۲۵ | A5 |
۳۰ | A6 |
۳۵ | A7 |
۴۰ | A8 |
۵۰ | B |
۶۰ | C |
۶۵ | D |
۷۰ | E |
۸۰ | F |
۹۰ | G |
۱۰۰ | J |
۱۱۰ | K |
۱۲۰ | L |
۱۳۰ | M |
Kg | load index |
---|---|
۱.۲۱۵ | ۱۱۵ |
۱.۲۵۰ | ۱۱۶ |
۱.۲۸۵ | ۱۱۷ |
۱.۳۲۰ | ۱۱۸ |
۱.۳۶۰ | ۱۱۹ |
۱.۴۰۰ | ۱۲۰ |
۱.۴۵۰ | ۱۲۱ |
۱.۵۰۰ | ۱۲۲ |
۱.۵۵۰ | ۱۲۳ |
۱.۶۰۰ | ۱۲۴ |
۱.۶۵۰ | ۱۲۵ |
۱.۷۰۰ | ۱۲۶ |
۱.۷۵۰ | ۱۲۷ |
۱.۸۰۰ | ۱۲۸ |
۱.۸۵۰ | ۱۲۹ |
۱.۹۰۰ | ۱۳۰ |
۱.۹۵۰ | ۱۳۱ |
۲.۰۰۰ | ۱۳۲ |
۲.۰۶۰ | ۱۳۳ |
۲.۱۲۰ | ۱۳۴ |
۲.۱۸۰ | ۱۳۵ |
۲.۲۴۰ | ۱۳۶ |
۲.۳۰۰ | ۱۳۷ |
۲.۳۶۰ | ۱۳۸ |
۲.۴۳۰ | ۱۳۹ |
۲.۵۰۰ | ۱۴۰ |
۲.۵۷۵ | ۱۴۱ |
۲.۶۵۰ | ۱۴۲ |
۲.۷۲۵ | ۱۴۳ |
۲.۸۰۰ | ۱۴۴ |
۲.۹۰۰ | ۱۴۵ |
۳.۰۰۰ | ۱۴۶ |
۳.۰۷۵ | ۱۴۷ |
۳.۱۵۰ | ۱۴۸ |
۳.۲۵۰ | ۱۴۹ |
۳.۳۵۰ | ۱۵۰ |
۳.۴۵۰ | ۱۵۱ |
۳.۵۵۰ | ۱۵۲ |
۳.۶۵۰ | ۱۵۳ |
۳.۷۵۰ | ۱۵۴ |
۳.۸۷۵ | ۱۵۵ |
۴.۰۰۰ | ۱۵۶ |
۴.۱۲۵ | ۱۵۷ |
۴.۲۵۰ | ۱۵۸ |
۴.۳۷۵ | ۱۵۹ |
۴.۵۰۰ | ۱۶۰ |
۴.۶۲۵ | ۱۶۱ |
۴.۷۵۰ | ۱۶۲ |
۴.۸۷۵ | ۱۶۳ |
۵.۰۰۰ | ۱۶۴ |
۵.۱۵۰ | ۱۶۵ |
۵.۳۰۰ | ۱۶۶ |
۵.۴۵۰ | ۱۶۷ |
۵.۶۰۰ | ۱۶۸ |
۵.۸۰۰ | ۱۶۹ |
۶.۰۰۰ | ۱۷۰ |
۶.۱۵۰ | ۱۷۱ |
۶.۳۰۰ | ۱۷۲ |
۶.۵۰۰ | ۱۷۳ |
۶.۷۰۰ | ۱۷۴ |
۶.۹۰۰ | ۱۷۵ |
۷.۱۰۰ | ۱۷۶ |
۷.۳۰۰ | ۱۷۷ |
۷.۵۰۰ | ۱۷۸ |
۷.۷۵۰ | ۱۷۹ |
۸.۰۰۰ | ۱۸۰ |
۸.۲۵۰ | ۱۸۱ |
۸.۵۰۰ | ۱۸۲ |
۸.۷۵۰ | ۱۸۳ |
۹.۰۰۰ | ۱۸۴ |
۹.۲۵۰ | ۱۸۵ |
۹.۵۰۰ | ۱۸۶ |
۹.۷۵۰ | ۱۸۷ |
۱۰.۰۰۰ | ۱۸۸ |
۱۰.۳۰۰ | ۱۸۹ |
۱۰.۶۰۰ | ۱۹۰ |
۱۰.۹۰۰ | ۱۹۱ |
۱۱.۲۰۰ | ۱۹۲ |
۱۱.۵۰۰ | ۱۹۳ |
۱۱.۸۰۰ | ۱۹۴ |
۱۲.۱۵۰ | ۱۹۵ |
۱۲.۵۰۰ | ۱۹۶ |
۱۲.۸۵۰ | ۱۹۷ |
۱۳.۲۰۰ | ۱۹۸ |
۱۳.۶۰۰ | ۱۹۹ |
۱۴.۰۰۰ | ۲۰۰ |
۱۴.۵۰۰ | ۲۰۱ |
۱۵.۰۰۰ | ۲۰۲ |
۱۵.۵۰۰ | ۲۰۳ |
۱۶.۰۰۰ | ۲۰۴ |
۱۶.۵۰۰ | ۲۰۵ |
۱۷.۰۰۰ | ۲۰۶ |
۱۷.۵۰۰ | ۲۰۷ |
۱۸.۰۰۰ | ۲۰۸ |
۱۸.۵۰۰ | ۲۰۹ |
۱۹.۰۰۰ | ۲۱۰ |
۱۹.۵۰۰ | ۲۱۱ |
۲۰.۰۰۰ | ۲۱۲ |
۲۰.۶۰۰ | ۲۱۳ |
۲۱.۲۰۰ | ۲۱۴ |
۲۱.۸۰۰ | ۲۱۵ |
۲۲.۴۰۰ | ۲۱۶ |
۲۳.۰۰۰ | ۲۱۷ |
۲۳.۶۰۰ | ۲۱۸ |
۲۴.۳۰۰ | ۲۱۹ |
۲۵.۰۰۰ | ۲۲۰ |
۲۵.۷۵۰ | ۲۲۱ |
۲۶.۵۰۰ | ۲۲۲ |
۲۷.۲۵۰ | ۲۲۳ |
۲۸.۰۰۰ | ۲۲۴ |
۲۹.۰۰۰ | ۲۲۵ |
۳۰.۰۰۰ | ۲۲۶ |
۳۰.۷۵۰ | ۲۲۷ |
۳۱.۵۰۰ | ۲۲۸ |
۳۲.۵۰۰ | ۲۲۹ |
۳۳.۵۰۰ | ۲۳۰ |
۳۴.۵۰۰ | ۲۳۱ |
۳۵.۵۰۰ | ۲۳۲ |
۳۶.۵۰۰ | ۲۳۳ |
۳۷.۵۰۰ | ۲۳۴ |
۳۸.۷۵۰ | ۲۳۵ |
۴۰.۰۰۰ | ۲۳۶ |
۴۱.۲۵۰ | ۲۳۷ |
۴۲.۵۰۰ | ۲۳۸ |
۴۳.۷۵۰ | ۲۳۹ |
۴۵.۰۰۰ | ۲۴۰ |
۴۶.۲۵۰ | ۲۴۱ |
۴۷.۵۰۰ | ۲۴۲ |
۴۸.۷۵۰ | ۲۴۳ |
۵۰.۰۰۰ | ۲۴۴ |
۵۱.۵۰۰ | ۲۴۵ |
۵۳.۰۰۰ | ۲۴۶ |
۵۴.۵۰۰ | ۲۴۷ |
۵۶.۰۰۰ | ۲۴۸ |
۵۸.۰۰۰ | ۲۴۹ |
۶۰.۰۰۰ | ۲۵۰ |
۶۱.۵۰۰ | ۲۵۱ |
۶۳.۰۰۰ | ۲۵۲ |
۶۵.۰۰۰ | ۲۵۳ |
۶۷.۰۰۰ | ۲۵۴ |
۶۹.۰۰۰ | ۲۵۵ |
۷۱.۰۰۰ | ۲۵۶ |
۷۳.۰۰۰ | ۲۵۷ |
۷۵.۰۰۰ | ۲۵۸ |
۷۷.۵۰۰ | ۲۵۹ |
۸۰.۰۰۰ | ۲۶۰ |
۸۲.۵۰۰ | ۲۶۱ |
۸۵.۰۰۰ | ۲۶۲ |
۸۷.۵۰۰ | ۲۶۳ |
۹۰.۰۰۰ | ۲۶۴ |
۹۲.۵۰۰ | ۲۶۵ |
۹۵.۰۰۰ | ۲۶۶ |
۹۷.۵۰۰ | ۲۶۷ |
۱۰۰.۰۰۰ | ۲۶۸ |
۱۰۳.۰۰۰ | ۲۶۹ |
– سایز لاستیک
سایز لاستیک که در دفترچهی راهنمای تایر و بر بدنهی تایر درج شده است، معمولا به صورت ۱۶.۰۰R 25 و یا ۴۴۵/۹۵R 25 نمایش داده میشود. هر دوی این اعداد به لاستیکی با اندازهی یکسان اشاره میکنند، عدد دوم (یعنی ۲۵) قطر رینگ برحسب اینچ و حرف R نشان دهندهی ساختار سیمی لاستیک است؛ با این تفاوت که در نمایش اول ۱۶.۰۰ یعنی عرض مقطع لاستیک ۱۶ اینچ است، و در نمایش دوم (۴۴۵/۹۵) عرض مقطع لاستیک ۴۴۵ میلیمتر از سری ۹۵ (نسبت بین ارتفاع و عرض ۹۵٪) است.
ممکن است به جای حرف R از علامت “-” استفاده شود که نشاندهندهی ساختار نخی لاستیک است.
لاستیکهای OTR اکثرا برحسب اینچ سایز بندی میشوند اما لاستیکهایی که برای حرکت در سرعت بالا طراحی میشوند مثل جرثقیلهای متحرک معمولا برحسب میلیمتر سایزبندی میشوند.
به دلیل تنوع بالای دستگاههای OTR انواع مختلفی از لاستیک OTR در اندازههای مختلف در دسترساند به همین دلیل لاستیکهای OTR را در سریهای مختلف طبقهبندی میکنند. محبوبترین آنها سریهای ۱۰۰، ۸۰ و ۶۵ (عدد سری= نسبت بین ارتفاع و عرض لاستیک) است.
— سری ۱۰۰ (استاندارد)
نسبت ارتفاع به عرض تقریباً ۱ است.
۲۴.۰۰R35 مثال:
این نسبت در واقع در علامت گذاری اندازه ذکر نشده است.
— سری ۸۰
نسبت ارتفاع به عرض تقریباً ۰.۸ است.
مثال۵۲۵/۸۰R25 یا ۲۳.۵R25
این نسبت در علامت گذاری اندازه اول ذکر و در علامت گذاری دوم ذکر نشده است.
–سری ۶۵
نسبت ارتفاع به عرض تقریباً ۰.۶۵ است.
مثال: ۳۵/۶۵R33 یا ۶۵۰/۶۵R25
این نسبت در علامت گذاری اندازه ذکر شده است.
– آج لاستیک
در هنگام ساخت لاستیک، تولیدکنندگان سطح مقطع و یا پهنای لاستیک را با طرحهایی خاص و کارایی مشخص، شیاردار میسازند؛ به این شیارها و طرحها، آج میگویند.
در واقع آج لاستیک قسمتی از تایر است که مستقیما با سطح جاده در تماس است، به همین دلیل نقش مهمی در عملکرد و بازدهی لاستیک ایفا میکند.
آج ها از چهار قسمت مختلف تشکیل شده اند:
• دنده ها: بخشهای برجستهی آج که بر روی بلوکهای آج قرار دارند.
• شیارها: که به صورت کانالهایی عمیق و دورانی شکل در سرتاسر تایر وجود دارد.
• بلوکهای آج: قسمتهای برجسته تایر که با سطح جاده در تماساند.
• کانالها : شیارهای باریک و ریزی که بر روی بلوکهای آج طراحی شدهاند.
عملکرد آج لاستیک با توجه به شرایط جغرافیایی، جاده ای، نوع رانندگی و گل لاستیک (طرح آج) متفاوت است.
طرح آج، علاوه بر زیبایی که به ظاهر لاستیک میدهد، در کارکرد بهینه آن از لحاظ کنترل و چسبندگی ماشین در جاده، ترمز گیری مناسب در شرایط مختلف آب و هوایی، راندن آب، برف، شن و ماسهِ سطح جاده به طرفین و حرکت راحت در میان آنها و خنک کردن لاستیک تاثیر بسزایی دارد.
بنابراین فرسایش و کم عمق شدن بیش از حد آج ها و یا عدم تطابق آنها با شرایط کاری دستگاه میتواند به از بینرفتن ایمنی ماشین و بروز سوانح جبرانناپذیری منجر شود.
– تعداد لایه های لاستیک
برخی از لاستیکها برای استقامت و مقاومت بیشتر در برابر سایش، سوراخ شدن و فشارهای شدید با تعداد لایهی بیشتری ساخته میشوند، برای مثال لاستیک ۱۷ لایه، ۲۰ لایه، ۲۴ لایه، ۲۸ لایه که از متداولترین لاستیکهای چند لایهی موجود در بازار هستند.
لاستیک ۲۴ لایه و ۲۸ لایه از انواع لاستیکهای سنگین و مقاوم هستند که عموما برای مصارف و ماشین آلات سنگینی مانند لودر، بیل مکانیکیهای بزرگ، وسایل حمل و نقل سنگین و ماشینآلات راهسازی و معدنی مورد استفاده قرار میگیرد. این لاستیکها به دلیل ضخامت و مقاومت بالای خود، میتوانند با شرایط سختی که در محیط های ساختمانی و معدنی وجود دارد، سازگار شده و به کاهش هزینههای نگهداری و تعمیرات و افزایش ایمنی و عمر مفید ماشینآلات منجر شوند. اما باید توجه داشت که استفاده از این نوع لاستیکها نیاز به هزینهی بالایی دارد بنابراین باید با دقت و متناسب با شرایط کاری ماشینآلات انتخاب شود.
– تاریخ تولید و انقضاء لاستیک
همانطور که میدانید سلامت لاستیکها در حفظ تعادل خودرو، چسبندگی مناسب لاستیک با جاده و در نتیجه یک رانندگی ایمن و بیخطر بسیار موثر است، اما گاها رانندگان کمتجربه با مشاهدهی سلامتی ظاهری و آج لاستیک اقدام به خرید آن میکنند، غافل از اینکه ممکن است این لاستیکها با وجود ظاهر سالم و قیمت بالا، لاستیکهای قدیمی و انبار شدهای باشند که از عمر مفید کوتاهی برخورداراند.
استفاده از لاستیکهای قدیمی و تاریخ مصرف گذشته خطر ترکیدن لاستیک و واژگونی خودرو را افزایش میدهد، بنابراین در هنگام خرید لاستیک باید به عدد ۴ رقمی حک شده به روی بدنهی لاستیک، که دو عدد سمت راست آن نمایانگر سال تولید لاستیک و دو رقم سمت چپ آن به معنای هفته تولید است، توجه کرد.
برای مثال اگر به روی یک لاستیک تاریخ تولید به صورت ۴۷۰۸ نوشته شده باشد، عدد ۴۷ به معنای هفتهی ۴۷ ام سال و عدد ۰۸ به معنای سال ۲۰۰۸ است. تاریخ تولید تمامی لاستیکها، اعمم از لاستیکهای داخلی و خارجی به صورت میلادی است.
تاریخ انقضای لاستیکها معمولا ۵ سال پس از تاریخ تولید است، توجه داشته باشید که این ۵ سال، پس از تولید لاستیک است و نه ۵ سال پس از مصرف و استفاده از آن، بنابراین حتی اگر در طول این ۵ سال لاستیک بلااستفاده و انبار شده باشد، گذشت زمان با ایجاد تخریبهای استاتیک در لاستیک، کاهش کیفیت مواد بهکار رفته در آن، شکستن اتصالات عرضی پلیمرها و تبخیر مواد ضداُزن و ضداکسیژن موجود در لاستیکها، آن را عملا از سبد خرید و چرخهی مصرف خارج میکند. برای لاستیکهای درحال استفاده که دائم در حال فرسایش هستند این تاریخ به ۳ سال کاهش مییابد.
– ضدبرش بودن لاستیک
لاستیکهای ضد برش دستهای از لاستیکها هستند که دارای دیواره محافظ دوبل میباشند. همین لایهی اضافه به لاستیک، توانایی مقاومت بالاتری در برابر سایش و برش داده و آن را برای محیط های خشن و سنگلاخی مناسب میکند. لاستیکهای ضدبرش عموماً به صورت تیوبلس، با استاندارد L5 و با ساختار سیمی و نخی تولید میگردند.
– ضدحرارت بودن لاستیک
لاستیکهای ضدحرارت به صورت ویژهای برای مقاومت در دماهای بالا و شرایط گرم طراحی شدهاند، به گونهای که خطرات ناشی از حرارت بالا برای لاستیک را دفع و از کاهش بیش از حد عمر لاستیک جلوگیری کنند.
جمع بندی
اصلیترین نکات در انتخاب تایر مناسب در ۳ دسته طبقهبندی میشود:
- نوع ماشین (حداکثر ظرفیت بار، حداکثر قدرت موتور و سرعت دستگاه، اندازه استاندارد تایر مورد استفاده در دستگاه)
- شرایط کار تایر ( آب و هوای منطقه، شرایط زمین و جاده، سرعت در هنگام کار، حداکثر بار وارده بر تایر)
- عملکرد و مشخصات مورد انتظار لاستیک ( قابلیت سرویس، میزان مقاومت در برابر حرارت، برش و فرسایش، میزان قابلیت مانور، تعداد لایه های لاستیک موردنیاز، الگوی آج تایر)
ما در این مقاله سعی کردیم به صورت مفصل دربارهی مشخصات گوناگون تایرها صحبت کنیم، تا به شما در بدست آوردن یک دیدِ کلی از عملکرد و مشخصات موردنیاز خود با توجه به شرایط کار و نوع ماشین خود کمک کنیم.